Očuvanje Dunavskog limesa u Srbiji kroz istraživanje rimskih maltera
Kao jedan od rezultata projekta pripremljena je i publikacija zamišljena u nameri da se na slikovit način prikažu aktivnosti projekta MoDeCo2000 širem krugu čitalaca, kroz fotografije nastale tokom putovanja duž Dunava, laboratorijskih i terenskih aktivnosti, kao i saradnje sa naučnom i stručnom zajednicom i rada sa mladima.
O projektu
Naučno – istraživački projekat Mortar Design for Conservation - Danube Roman Frontier 2000 Years After (MoDeCo2000) - Dizajn maltera za konzervaciju - Rimska granica na Dunavu 2000 godina kasnije bavi se istraživanjem rimskih maltera na delu dunavskog limesa koji se nalazi na teritoriji današnje Republike Srbije. Nosilac projekta je Arheološki institut, a sprovodi ga zajedno sa Tehnološkim fakultetom Univerziteta u Novom Sadu i Institutom za ispitivanje materijala, Beograd. Projekat traje od 2020. do 2022. godine i finansira se iz programa PROMIS Fonda za nauku Republike Srbije.
Naučni izazov
Naučni izazov sa kojim se projekat MoDeCo200 susreće je otkriće zaboravljenih znanja i podataka o građevinskim materijalima i tehnologijama primenjivanim u toku rimskog perioda na teritoriji današnje Srbije. Projektno istraživanje se zasniva na povezivanju arhitektonskog i arheološkog konteksta, načina eksploatacije i obrade sirovina, kao i tehnologije izrade i upotrebe građevinskih materijala.
Osnovni cilj
Osnovni cilj projekta MoDeCo2000 je doprinos razvoju multidisciplinarnog
naučnog znanja o istorijskim građevinskim materijalima i tehnologijama uz podršku održivoj zaštiti i upotrebi predela iz rimskog perioda na teritoriji naše zemlje.
Naučna
baza podataka
Naše ideje su zasnovane na dizajnu i testiranju krečnih maltera za konzervaciju, baziranih na lokalnim sirovinama i tehnologijama u svrhu dugoročne zaštite spomenika duž rimskog limesa u Srbiji. Zato projekat ima specifične ciljeve, među kojima je razvoj naučne baze podataka iz oblasti arheologije, arhitekture, nauke o konzervaciji, tehnologije, geologije i hemije vezane za istraživanje istorijskih materijala i tehnologija za potrebe budućih naučnih istraživanja i
konzervatorskih intervencija u Srbiji. Istraživanja se u budućnosti mogu proširiti i na druga rimska nalazišta, ali i na ona iz kasnijih istorijskih perioda, kako u Srbiji, tako i u regionu.
Preporuke za
zaštitu spomenika
Jedan od specifičnih ciljeva projekta MoDeCo2000 je stvaranje preporuka za upotrebu materijala tokom konzervatorskih mera zaštite u očuvanju budućeg Uneskovog dobra „Frontiers of the Roman Empire – Danube Limes in Serbia“, kao dela nominacionog dosijea za Listu svetskog nasleđa, na osnovu smernica ICOMOS–a. Predloženi dizajn maltera bi trebalo da doprinese prekidu skoro isključive upotrebe cementnog maltera prilikom konzervacije u Srbiji u cilju dugoročnog očuvanja spomenika.
Održivo korišćenje prirodnih resursa
MoDeCo2000 takođe kao jedan od specifičnih ciljeva postavlja doprinos održivom korišćenju prirodnih resursa. Šira upotreba krečnog maltera bi trebalo da postane sastavni deo savremene održive izgradnje. Ova praksa će promovisati razumno korišćenje prirodnih resursa i upotrebu tradicionalnih tehnologija uz unapređenje života lokalnih zajednica i očuvanje nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.
Nauka o konzervaciji
Konačno, jedan od specifičnih projektnih ciljeva je uticaj na unapređenje konzervatorske struke na teritoriji naše države. Arhitektonska konzervacija je u
Srbiji priznata kao skup profesionalnih graditeljskih veština, ali ne i kao multidisciplinarna nauka koja se u svetu ubrzano razvija. Zato projektne aktivnosti obuhvataju i promociju nauke o konzervaciji među đacima i studentima različitih usmerenja sa željom za njenim budućim uvođenjem u srednjoškolske i
fakultetske programe.
MoDeCo2000
danas
Projekat je krajem 2022. godine zvanično završen. Projektni tim nastavlja rad na istraživanjima maltera Dunavskog limesa u Srbiji kroz publikovanje rezultata nastalih tokom projekta. Ono što je najznačajnije, važnost projektne teme za očuvanje graditeljskog nasleđa, ali i proširenje saznanja o životu u periodu od I do VI veka na teritoriji nekadašnje rimske granice, uspešno je prikazana naučnoj i stručnoj zajednici u Srbiji. U isto vreme, saznanja o rimskom građevinarstvu razvijenom na datom području, stigla su do međunarodnih istraživača.